بررسی زمان و نمود در گویش بختیاری

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیارگروه زبانشناسی، واحد آبادان، دانشگاه آزاد اسلامی، آبادان، ایران

2 استادیار گروه زبان شناسی، واحد شادگان، دانشگاه آزاداسلامی، شادگان، ایران.

3 دانشجوی دکتری، گروه زبان شناسی همگانی، واحد اهواز، دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز، ایران

چکیده

پژوهش حاضر مطالعه‌ای توصیفی تحلیلی است که به بررسی انواع زمان افعال و همچنین انواع نمود در گویش بختیاری می‌پردازد. داده های این پژوهش از طریق مطالعۀ میدانی و ضبط 10 ساعت مصاحبه با گویشوران بختیاری بر اساس اصول واژه‌شناسی کاتامبا و استنهام (2007) مورد تجزیه و تحلیل توصیفی قرار گرفته‌اند. در گویش بختیاری برخلاف زبان فارسی شناسه‌ها به فعل اصلی می‌چسبند و فعل معین (بودن) بدون تغییر می‌ماند. ساختار اصیل ماضی بعید همچون دیگر ارکان گویش بختیاری از نفوذ زبان فارسی مصون نمانده و می‌رود که فرو ریزد و فراموش شود. ماضی بعید نیز در گویش بختیاری مثل فارسی است، فقط به جای «بود» از «بید» یا «بی» یا «وی» استفاده می‌شود. برای بیان زمان آینده در این گویش معمولاً همان مضارع اخباری به‌کار می‌رود. در گویش بختیاری قرار‌دادن تکواژ تصریفی /e/ در آغاز فعل، قبل از ستاک فعلی بیانگر نمود ناقص است. برای نشان‌دادن رخداد فعلی که کاملاً به پایان رسیده است می‌توان از گذشتۀ ساده یا ماضی بعید استفاده کرد. در این گویش ساخت‌هایی به صورت گذشتۀ کامل و دارای نمود کامل هستند. نتایج این پژوهش می‌تواند در دستیابی به ساخت دستوری این گویش کمک کند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


 منابع فارسی
احمدی گیوی، حسن (1380). دستور تاریخی فعل. تهران: نشر قطره.
امانی بابادی، مریم (1392). بررسی نمود دستوری در گویش لری بختیاری. پایان نامۀ کارشناسی ارشد زبان شناسی همگانی، دانشگاه اصفهان، اصفهان.
احمدی، مجتبی (1393). توصیف رده شناختی زمان دستوری در گویش گرجی فریدن. پایان نامۀ کارشناسی ارشد زبان شناسی، دانشگاه اصفهان.
راولینــسون، هنری کرزویک (1362). ســفرنامه راولینسون (گذر از زهاب به خوزستان). ترجمۀ سـکندر بهاروند امان اللهی بهاروند. تهران: انتشارات موسسه آگاه.
رضایی، والی و مریم امانی بابادی (1392). بررسی نمود دستوری در گویش لری بختیاری. مطالعات زبان و گویش های غرب ایران، 3(1)، 139-157
گلفام، ارسلان (1385). اصول دستور زبان. تهران: انتشارات سمت.
ماهوتیان، شهرزاد (1378). دستور زبان فارسی از دیدگاه رده شناسی. تهران: نشر مرکز.
مرزبان راد، علی (1379). دستور سودمند. تهران: انتشارات دانشگاه صنعتی امیرکبیر
References
Comrie, B. (1976). Aspect. Cambridge: Cambridge University Press.
Cook, V. (1989). Applied Linguistics and Language Teaching in the 21st Century. In V. Cook and L. Wei (eds.) Introduction to Contemporary Applied Linguistics. (pp. 139-162). New York: Mouton de Gruyter.
Comrie, B. (1987). Tense. London: Cambridge University Press.
Katamba, F., & Stonham, J. (2007). Morphology: London: Macmillan. 
دوره 1، شماره 2 - شماره پیاپی 2
بهار و تابستان 1402 به یاد دکتر کورش صفوی (1335-1402)
شهریور 1402
صفحه 225-251
  • تاریخ دریافت: 14 تیر 1402
  • تاریخ بازنگری: 31 شهریور 1402
  • تاریخ پذیرش: 31 شهریور 1402