حالت‌دهی گروه‌های اسمی در ساخت‌های مفعولی در هورامی: تقابل رویکردهای کمینه‌گرای ساختاری و ساختواژی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار زبان‌شناسی، گروه زبان و ادبیات کردی، دانشکدۀ زبان و ادبیات،، دانشگاه کردستان، سنندج، کردستان، ایران

2 استادیار گروه زبان و ادبیات انگلیسی و زبان‌شناسی، دانشکدۀ زبان و ادبیات، دانشگاه کردستان، سنندج، کردستان، ایران

چکیده

چکیده

تبیین فرایند حالت‌دهی گروه‌های اسمی همواره یکی از چالش‌های برجستۀ صورت‌های مختلف دستور زایشی بوده و به همین دلیل تا کنون رویکردهای نظری گوناگونی برای تحلیل صوری این پدیده در چارچوب این سنت زبان‌شناختی ارائه شده است. در این میان رویکرد ساختاری، برگرفته شده از آرای چامسکی و رویکرد ساختواژی، ارائه شده از سوی مارانتز، بیکر از مهم‌ترین آن‌ها محسوب می‌شوند. مقالۀ حاضر درصدد است تا روند اشتقاق نحوی و به تبع آن فرایند حالت‌دهیِ موضوعات فعلی را در ساخت‌های متعدیِ مفعولی در زبانی هورامی در چارچوب دو رویکرد کمینه‌گرای پیش‌گفته بررسی نماید و از این رهگذر نقاط ضعف و قوت هر یک از دو رویکرد مذکور را در ارائۀ تبیینی منطقی و نظریه‌بنیاد از داده‌های هورامی برجسته کند. تحلیل داده‌های برگرفته شده از هورامی در نهایت نشان می‌دهد که هیچ یک از دو رویکرد نحوی و ساختواژی به تنهایی نمی‌تواند خصوصیات ساخت‌های مفعولی را در این زبان به شکلی کامل و موجه تبیین کنند و به همین دلیل اتخاذ دیدگاهی ترکیبی و متشکل از هر دو رویکرد برای بررسی خصوصیات متنوع این ساخت‌ها منطقی‌تر به نظر می رسد. نتایج این جستار در مقیاسی کلان‌تر کفایت تبیینی رویکردهای نظری ترکیبی را برای تحلیل الگوهای حالت‌دهی در چارچوب دستور جهانی تأیید می‌نماید.

واژگان کلیدی: حالت‌دهی، مطابقه، برنامۀ کمینه‌گرا، رویکرد نحوی، رویکرد ساختواژی، فاز.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


منابع فارسی
ارانسکی، یوسف میخائیلوویچ (1358). مقدمۀ فقه اللغه ایرانی. ترجمۀ کریم کشاورز. تهران: انتشارت پیام.
بدخشان، ابراهیم، یادگار کریمی، رزیتا رنجبر (1393). «حالت­نمایی در کردی سورانی (سنندجی و بانه­ای)». زبان­شناسی و گویش­های خراسان. 11: 28-1.
دبیرمقدم، محمد (1392). رده‌شناسی زبان‌های ایرانی. تهران: انتشارات سمت.
راسخ­مهند، محمد و زانیار نقشبندی (1392). «تأثیر قدرت موضوعات فعلی بر حالت‌دهی افتراقی: شواهدی از گویش هورامی». مطالعات زبان و گویش‌های غرب ایران. 1(1):20-1.
کریمی دوستان، غلامحسین و زانیار نقشبندی (1390). «ساخت کنایی در گویش هورامی». پژوهش‌های زبان و ادبیات تطبیقی. 2(6): 44-19.
نقشبندی، زانیار (1390). ساخت‌های کنایی در گویش هورامی. پایان نامۀ کارشناسی­ارشد زبان­شناسی همگانی، دانشگاه کردستان، سنندج.
References
Baker, M. & Vinokurova, N. (2010). “Two Modalities of Case Assignment: Case in Sakha”. Natural Language and Linguistic Theory 28: 593—642.
Baker, M. (2014). “On Dependent Ergative Case (in Shipibo) and Its Derivation by Phase”. Linguistic Inquiry, 45.3: 341—379.
Baker, M. (2015). Case: Its Principles and Its Parameters. Cambridge: Cambridge University Press.
Bobaljik, J. (2008). “Where’s Phi? Agreement as a post-syntactic operation”. In Phi theory: Phi features across interfaces and modules, ed. David Adger, Daniel Harbour, and Susanna Béjar, 295–328. Oxford University Press.
Bittner, M, & Kenneth, H. (1996a). Ergativity: Toward a theory of a heterogeneous class. Linguistic Inquiry 27:531–604.
Bittner, M, & Kenneth, H. (1996b). The structural determination of case and agreement. Linguistic Inquiry 27:1–68.
Chomsky, N. (2000). “Minimalist Inquiries: The Framework”. In Step by Step, ed. Roger Martin, David Michaels and Juan Uriagereka, 89–155. Cambridge, Mass.: MIT Press.
 
Chomsky, N. (2001). “Derivation by phase”. In Ken Hale: A life in language, ed. Michael Kenstowicz, 1–52. Cambridge, Mass.: MIT Press.
Mackenzie, D.N. (1966). The Dialect of Awraman. Kobenhavn.
Marantz, A. (1991). “Case and Licensing, In ESCOL 91”. Proceedings of the Eighth Eastern States Conference on Linguistics, ed. Germán F Westphal, Benjamin Ao and Hee-Rahk Chae. 234–253.
McFadden, T. (2004). The Position of Morphological Case in the Derivation. University of Pennsylvania: Ph.D. dissertation.
دوره 1، شماره 2 - شماره پیاپی 2
بهار و تابستان 1402 به یاد دکتر کورش صفوی (1335-1402)
شهریور 1402
صفحه 83-104
  • تاریخ دریافت: 05 شهریور 1402
  • تاریخ بازنگری: 07 شهریور 1402
  • تاریخ پذیرش: 06 شهریور 1402