بررسی ریشه شناختی واژه های فارسی در زبان ایتالیایی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دانشیار زبان‌شناسی، گروه زبان انگلیسی، دانشگاه دامغان، دامغان، ایران

چکیده

بررسی دامنه نفوذ و گسترش وام‌واژه‌های فارسی در زبان‌های مختلف و از آن جمله زبان‌های اروپایی با انتشار آثاری چند در دهه‌های اخیر همراه بوده که خود بیانگر اهمیت و البته جذابیت موضوع است. بررسی آثار موجود نشان می‌دهد که شناسایی و معرفی وام‌واژه‌های فارسی در زبان‌های انگلیسی، آلمانی، فرانسوی، سوئدی، آلبانیایی و اسپانیایی با پژوهش‌هایی داخلی و خارجی همراه بوده که خلأ چنین بررسی‌هایی درباره زبان ایتالیایی به عنوان یکی از زبان‌های مهم اروپایی کاملا مشهود است. در حالی‌که تعداد وام‌واژه‌های ایتالیایی در زبان فارسی انگشت‌شمار است، نتایج پژوهش حاضر مبین وجود حداقل پنجاه وام‌واژه فارسی در زبان ایتالیایی است که در این مقاله شماری از آنها در قالب بیست مدخل معرفی، به روش کتابخانه‌ای توصیف و تحلیل شده‌اند. علاوه بر معرفی واژه در زبان مبدا و مقصد بر پایه منابع و فرهنگ‌های معتبر، به سیر انتقال، زبان‌های واسط و دگرگونی‌های معنایی و آوایی آنها نیز اشاره شده است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


منابع فارسی
آبروش، باقر (1387). فرهنگ بزرگ پیشرو ایتالیایی-فارسی. چاپ دوم، تهران: نشر الکترونیکی  و اطلاع­رسانی جهان رایانه.
آذران، حسین (1382‏)‏‏. واژه‌های ایرانی در سوئدی. چاپ اول، تهران: نشر بلخ.
آقاگل­زاده، فردوس، داوری، حسین (1393). فرهنگ ریشه­شناسی واژه­های فارسی در زبان انگلیسی (توصیفی-تحلیلی). چاپ اول، تهران: انتشارات علمی.
انوری، حسن (‏1382). فرهنگ بزرگ سخن. (8 جلد). چاپ دوم، تهران: انتشارات سخن.
پادشاه، محمد (‏1363). فرهنگ جامع فارسی آنندراج. (7 جلد). زیر نظر محمد دبیر سیاقی، چاپ دوم، تهران: انتشارات خیام.
تبریزی، محمد حسین بن خلف (1370). برهان قاطع .(5 جلد). به اهتمام محمد معین، چاپ ششم، تهران: انتشارت امیرکبیر.
حسن­دوست، محمد (1383). فرهنگ ریشه­شناختی زبان فارسی. چاپ اول، تهران: فرهنگستان زبان و ادب فارسی.
حسینی، عبدالرشید ابن عبدالغفور (1337). فرهنگ رشیدی (به انضمام معربات رشیدی). به کوشش محمد عباسی، تهران: انتشارات بارانی.
داوری، حسین، ایرانمهر، ابوطالب (1390). «بررسی ریشه­شناختی واژه­های فارسی در زبان اسپانیایی». مجله مطالعات ایرانی، شماره نوزده،175 تا 202.
 دهخدا، علی­اکبر (1377). لغت نامه.چاپ دوم، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
 رامپوری، غیاث­الدین محمد (1363). غیاث اللغات. به کوشش منصور ثروت، چاپ اول، تهران: انتشارات امیرکبیر.
 رمپیس، کریستیان (1368). واژه‎های ایرانی در زبان آلمانی. ترجمۀ رضا مدنی، نامه فرهنگ ایران، دفتر‎سوم، تهران.
 رمضان­کیایی، محمدحسین و منسوب بصیری، ایمان (1391). «کهن­ترین واژگان دخیل پارسی در فرهنگ و ادبیات ایتالیایی». پژوهش­های زبان­شناختی در زبان­های خارجی. 2(1)، 96 تا 77.
 زمردیان، رضا (1373). فرهنگ واژگان دخیل اروپایی در زبان فارسی. چاپ اول، مشهد، مؤسسه چاپ و انتشارات آستان قدس رضوی.
سجادیه، محمد علی (1364). واژه‎های ایرانی در زبان انگلیسی. با نگرش فریدون جنیدی، چاپ اول، تهران: انتشارات بنیاد نیشابور.
 سرکاراتی، بهمن (1377). «درباره فرهنگ ریشه شناختی زبان فارسی و ضرورت تدوین آن». نامه فرهنگستان، شماره سیزده، 21 تا 27.
گوشه­گیر، علاالدین (1382). «واژه­های دخیل فارسی در زبان فرانسه». پژوهشنامۀ دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی دانشگاه شهید بهشتی، شماره 37، 103 تا 128.
 مشیری، مهشید (1378). فرهنگ زبان فارسی. چاپ چهارم، تهران: انتشارات سروش
 معین، محمد (1360). فرهنگ فارسی معین. چاپ چهارم، تهران: انتشارات امیرکبیر.
 میرفضائلیان، احمد (1385). واژگان فارسی در انگلیسی: تبادل زبان­ها و فرهنگ­ها. چاپ اول، تهران: فرهنگ معاصر.
References
Barnhart, R. (1999). Chambers Dictionary of Etymology. London: Chambers. 
Brown, L. (1993). The New Shorter Oxford English Dictionary (2nd vol). Oxford. Clavendon Press. 
Grove, P. B. (2002). Webster’s Third International Dictionary (3rd vol). Massachusetts: Meriam Company.  
Kleindler, S. (1997). The American Heritage Dictionary. Dell Publishing.
Love, Ch. (1992). Webster's New World Italian Dictionary. Massachusetts: Meriam Company.  
Onions, C.T. (2003). The Oxford Dictionary of English Etymology. Oxford: Oxford University Press.
Partridge, E. (1991). Origins: An Etymological Dictionary of Modern English. Routledge.  
Skeat, W. (1993). Concise Dictionary of English Etymology. Wordsworth Edition Ltd.
Stein, M. J. (1998). Random House Webster’s. Random House Group.
         The Oxford English Dictionary (12 vol). (1978). Oxford: Oxford University Press.
Zimmerman, B. and Haggerty, G. (2003). Encyclopedia of Lesbian and Gay Histories and Cultures. London and New York: Taylor and Francis.
دوره 1، شماره 2 - شماره پیاپی 2
بهار و تابستان 1402 به یاد دکتر کورش صفوی (1335-1402)
شهریور 1402
صفحه 69-82
  • تاریخ دریافت: 30 اردیبهشت 1402
  • تاریخ بازنگری: 06 تیر 1402
  • تاریخ پذیرش: 08 تیر 1402