مطالعه پیکره‌بنیاد کارکردهای زبانی و حقوقی گفتمان‌نمای «خب» در نظام قضایی ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

استادیار گروه زبان انگلیسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه لرستان، خرم‌آباد، ایران

چکیده

این پژوهش به بررسی نقش گفتمان‌نمای «خب» در تعاملات دادگاهی در سه بافت حقوقی، کیفری و خانواده در دادگاه‌های فارسی‌زبان می‌پردازد. با بهره‌گیری از رویکرد زبان‌شناسی پیکره‌ای و نرم‌افزار AntConc، داده‌های گردآوری‌شده از 96,373 واژه مربوط به پرونده‌های دادگاهی شهرستان دورود تحلیل شدند. هدف این پژوهش، شناسایی تفاوت‌های کارکردی «خب» در این سه نوع دادگاه و بررسی تأثیر جایگاه نهادی گویندگان بر استفاده از این گفتمان‌نما بوده است. یافته‌ها نشان داد میزان و شیوه‌ی استفاده از «خب» میان انواع دادگاه‌ها متفاوت است. در دادگاه‌های کیفری، پرسشگران حقوقی بیشترین استفاده را از این گفتمان‌نما داشته‌اند که نشانگر نقش آن در هدایت گفتمان، مدیریت نوبت‌دهی، کنترل گفتگو و استخراج اطلاعات است. در مقابل، در دادگاه‌های خانواده، مشارکان عادی از «خب» برای حفظ نوبت مکالمه، ایجاد وقفه، سازماندهی افکار و تأکید بر موضع خود بهره برده‌اند. همچنین، نتایج جستار حاضر تأییدی بر این نکته است که «خب» نه‌تنها به‌عنوان یک گفتمان‌نما بلکه به مثابه ابزاری کنترلی در فرایند دادرسی مورد استفاده قرار می‌گیرد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات



مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده
انتشار آنلاین از تاریخ 05 تیر 1404
  • تاریخ دریافت: 12 فروردین 1404
  • تاریخ بازنگری: 31 خرداد 1404
  • تاریخ پذیرش: 05 تیر 1404