کنایه به مثابه خشونت کلامی در نمایشنامه‌های پاتوغ و گلدونه‌خانوم از اسماعیل خلج

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار زبان‌شناسی، گروه هنرهای نمایشی، دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران، تهران

2 گروه هنرهای نمایشی، دانشگاه تهران

چکیده

اسماعیل خلج از مهم‌ترین نمایشنامه‌نویسان صاحب‌ سبک در ایران در دهه‌های چهل و پنجاه شمسی است. مهم‌ترین شاخصه نمایشنامه‌های او، زبان است، زبانی که از دل مردم فرودست بیرون آمده و نقش مهمی را در آثار او ایفا می‌کند. دیالوگ‌های شخصیت‌های آثار خلج همواره پر از اصطلاحات و کنایه‌های مخصوص مردم فرودست است و همچنین خشونت زیادی نیز در آن‌ها مشاهده می‌شود. در همین راستا سعی شده با بررسی دو نمایشنامه از خلج به نام‌های پاتوغ و گلدونه‌خانوم، کنایه‌های زبانی در دیالوگ‌ها شناخته شود و در ادامه با تکیه بر نظریه خشونت کلامی ژانت مالکین، آن‌ها را به عنوان خشونت کلامی مورد تحلیل قرار داد. نتایج نشان می‌دهد که شخصیت‌ها در این دو نمایشنامه برای اعمال قدرت بر یکدیگر، از خشونت کلامی استفاده می‌کنند و برای تحقق این امر، در زبان‌شان از کنایه به جهت تشدید و اغراق بهره می‌برند که باعث می‌شود این کنایات به خشونت کلامی تبدیل شوند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات



مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده
انتشار آنلاین از تاریخ 02 فروردین 1404
  • تاریخ دریافت: 21 بهمن 1403
  • تاریخ بازنگری: 01 فروردین 1404
  • تاریخ پذیرش: 02 فروردین 1404