تقابل گفتمان عناصر متخاصم و مردم در داستان کاوه و ضحاک با تکیه بر نظریه تحلیل گفتمان انتقادی لاکلا و موفه

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانش آموخته دکتری زبان و ادبیات فارسی - پیام نور- تهران

2 استادیار بخش زبان وادبیات فارسی- دانشگاه پیام نور- تهران- ایران

چکیده

یکی از تقابل‌های چشمگیر در شاهنامه که با یک گفتمان میان حکومت متخاصم و نیروی مردمی صورت گرفته است، تقابل ضحاک و کاوه است. این مقاله که به ‏شیوه کتابخانه‌ای و به صورت توصیفی-تحلیلی صورت گرفته ،با تکیه یر آرای لاکلا و موفه و با تحلیل گفتمان‌های میان این دو عنصر، به مفاهیمی دست یافته که ‏نشان می‌دهد زبان به کار رفته در شاهنامه برای معرفی ضحاک به عنوان نماد شر و کاوه به عنوان نماد خیر به گونه‌ای است که این تقابل زبانی سبب تثبیت جایگاه‌ها و ‏نقش‌های این شخصیت‌ها می‌شود، اسطوره‌سازی از کاوه به عنوان قهرمان ملی با استفاده از داستان‌هایی که کارکردهای نمادین و آموزشی دارند، به برقراری هژمونی ‏گفتمانی او کمک کرده و استفاده از زبان برای تعریف و تقویت هویت جمعی ایرانیان در مقابل یک دشمن بیرونی، یعنی ضحاک، به بسیج اجتماعی و ایجاد یک ‏اجماع هویتی حول محور ارزش‌های مشترک منجر شده است. ‏

کلیدواژه‌ها

موضوعات



مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده
انتشار آنلاین از تاریخ 20 دی 1403
  • تاریخ دریافت: 08 مهر 1403
  • تاریخ بازنگری: 20 دی 1403
  • تاریخ پذیرش: 20 دی 1403