پژوهش حاضر از نوع توصیفیتحلیلی است. هدف آن، بررسی لایههای معنایی خطبۀ 35 نهجالبلاغه از منظر نشانهشناسی رولان بارت است. کاربست این رویکرد از واکاوی رمزگانهای پنجگانه (هرمنوتیکی، کنشی، معنایی، نمادین و فرهنگی) حاصل میشود. رمزگان هرمنوتیکی، خطبه را بهعنوان روایتی از ظلم و انحراف از مسیر حق و تلاش امام علی (ع) برای حفظ عدالت و حقطلبی معرفی میکند. رمزگانهای کنشی به تشریح اقدامات امام علی (ع) و توطئههای معاویه میپردازد. رمزگانهای معنایی، مفاهیمی مانند صبر، عدالت و ظلم را در متن برجسته میکند. رمزگانهای نمادین با تقابل نور و تاریکی و حق و باطل به انتقال عمیقتر مفاهیم و ایجاد تصویری واضحتر از تضاد موجود در متن میپردازند. رمزگانهای فرهنگی نیز خطبه را در چارچوب فرهنگ و باورهای اسلامی تفسیر میکند. لایههای مختلف معنایی نهفته در متن خطبه شامل روایت تاریخی، تحلیل اقدامات سیاسی، مفاهیم اخلاقی، نمادهای دینی و فرهنگی و ارتباط با باورهای اسلامی است.