ریخت‌شناسی طنز در کاریکاتورهای کرونایی عربی بر اساس نظریة ایوان فوناژی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

گروه زبان وادبیات عربی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه زابل، زابل، ایران.

چکیده

کاریکاتور اغلب به شکل طنزآمیز طراحی می‌شود تا همزمان با این‌که نقدی بر مسایل اجتماعی، سیاسی و فرهنگی دارد، مخاطب را نیز به تفکر دعوت نماید. پس از همه‌گیری کرونا در جهان، کاریکاتوریست‌ها علاقة زیادی به طراحی کاریکاتورهایی با موضوعات مرتبط به کرونا، قرنطینه و دستورالعمل‌های بهداشتی پیدا کردند. از آن‌جا که ویژگی بارز کاریکاتور، انحراف از معیار و تبدیل نمودن ویژگی‌ها و رفتارهای افراد و پدیده‌ها به شکل‌های جالب و خنده‌دار است؛ کاریکاتورهای کرونایی عربی را می‌توان بر اساس شگردهای انحراف از معیار که نخستین‌بار توسط ایوان فوناژی مطرح شد، تحلیل نمود. بر این اساس در این پژوهش تلاش می‌شود با تکیه‌ بر روش توصیفی-تحلیلی کاریکاتورهای کرونایی عربی بر اساس نظریة فوناژی تحلیل شود. نتایج نشان می‌دهد مهم‌ترین شگردهای به کار رفته در کاریکاتورهای مورد بحث عبارتند از اتصال کوتاه، گروتسک، تخریب حدس، غرابت صور خیال، انسان‌انگاری و جاندارانگاری. همچنین تعامل گسترده و خلاقانه‌ای در به کارگیری هر یک از این شگردها وجود دارد که گاه یک کاریکاتور را تبدیل به تلفیقی از چندین شگرد انحراف از معیار می‌کند. در نتیجه کاریکاتوریست‌های عرب تمام تلاش خود را به ‌کار گرفته‌اند تا نتیجة کارشان شبیه به موضوع کرونا باشد، با این تفاوت که با اضافه شدن عنصر اغراق در متن و تصویر، نتیجة کار انتزاعی‌تر و منحصر به فردتر شده‌است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات