سبک شناسی گفتمان قضات و متهمان در دادگاه از منظر زبان‌شناسی حقوقی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری زبان‌شناسی، واحد آبادان، دانشگاه آزاد اسلامی، آبادان، ایران

2 دانشیار گروه زبان‌شناسی، واحد آبادان، دانشگاه آزاد اسلامی، آبادان، ایران

3 دانشیار گروه زبان‌شناسی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران

چکیده

زبان‌­شناسی حقوقی به عنوان علمی نوپا و مؤثر در واکاوی گفتمان در پرونده‌های دادگاه و تسهیل روند دادرسی اعم از مراحل بازپرسی و تشکیل پرونده تا صدور حکم کارساز است. این رشته، شاخه‌ای از زبان‌شناسی کاربردی است که در تحلیل گفتمان عوامل دادگاه و کشف ساختار و سبک سخن در مکالمات، محققین را یاری می‌رساند. پژوهش حاضر تحلیل مکالمات قضات و متهمان دادگاه‌های کیفری ایران را با توجه به نظریه‌ سبک گفتاری مک­‌منامین (2004) انجام داده است. روش پژوهش، تحلیلی-توصیفی است. سؤال اصلی در خصوص کشف بسامد الگوهای گفتاری قضات و متهمان در 29 پرونده است. داده­‌های این مطالعه از مکالمات دادگاه در تارنمای آپارات و آرشیو شبکۀ مستند صدا و سیما گرد­آوری و پیاده‌سازی گردید. سپس تحلیل کیفی داده‌ها به‌وسیلۀ  محاسبۀ بسامد و درصد نشانگرهای سبکی در گفتمان قضات و متهمان انجام شد. نتایج این پژوهش در خصوص متغیر «سبک گفتاری» نشان داد که قضات در مقایسه با متهمان به صورت معناداری از نشانگر «استفاده از سبک گفتاری رسمی» بهره برده و سبک گفتاری خود را از متهمان متمایز کرده بودند. کاربرد نتایج این پژوهش در تربیت قضات، قبل و در حین خدمت منجر به افزایش دانش زبان­‌شناسی و تحلیل گفتمان آن‌ها می‌گردد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات