تحلیل نقش نظام‎ ها و عوامل نشانه‎ معناشناختی در حکایتی از گلستان در شکل ‎گیری سبک زندگی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دانشجوی دکتری زبان شناسی دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران شمال، تهران، ایران

چکیده

نظام های گفتمانی از مباحث با اهمیت در نشانه‌-معنی‌شناسی به شمار می‌روند. این نظام‎‌ها در تعریف نوع روابط افراد و شکل‎گیری نظام قدرت نقشی بسزا ایفا می‌کنند. در پژوهش حاضر، داده‌ها به روش کتابخانه‌ای از حکایت بیست و سوم باب نخست گلستان  که محل نمایش روابط صاحبان قدرت و زیردستان آنان بوده انتخاب شده و به روش توصیفی-تحلیلی مورد بررسی قرار گرفتند. نگارنده در مرحلۀ نخست به‌دنبال شناسایی نظام‌‎ها و عوامل گفتمانی در این حکایت و درنهایت نقش این عوامل در شکل‌‎گیری سبکی خاص از زندگی است. ازآن‎ جا که ارزش‌های نشانه‎-معنی‌شناختی در معناسازی و تعریف عوامل گفتمانی نقش‌آفرینی می‎‌کنند در این پژوهش به آن‌ها نیز پرداخته می‌شود. نتایج پژوهش نشان داد که در این حکایت نظام‎ گفتمانی کنشی به‎ گونه‌‎ای پیچیده حاکم است و گرچه باتوجه به موقعیت موجود انتظار مشاهدۀ نظام‌های گفتمانی شَوِشی و تنشی می‌رود، اما این امر رخ نمی‎‌دهد. همچنین، یافته‌ها نشان داد که سعدی با بهره‌گیری از راهکار تغییر عوامل گفتمانی و نیز دگرگونی ارزش‌ها کوشیده سبک تازه‌‎ای از زندگی را در این حکایت معرفی کند. در بررسی این حکایت از رویکردی از نشانه-معنی‌شناسی که توسط گرمس با عنوان مکتب پاریس مطرح گردیده بهره‌گیری شده است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات