بررسی نشانه - معنا شناختی واژه‌ها و اصطلاحات کاربردی در علم پزشکی و کاربرد آن‏ها در زبان فارسی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار زبان شناسی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران ، ایران

2 دانش‌آموختۀ دکتری زبانشناسى، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاداسلامى، تهران، ایران

چکیده

در این مقاله به منظور بررسی مفهوم ضمنی واژه‌ها و اصطلاحات نظام نشانه ای پزشکی که بعنوان نماد به نظام نشانه ای زبان فارسی راه یافته و بکار می روند،  از "فرهنگ‏ شفاهی سخن" و "فرهنگ فارسی گفتاری"، داده‌های مناسب با موضوع پژوهش استخراج شده و با استفاده از دانش  معنی‏ شناسی و نشانه‌شناسی و بر اساس چارچوب نظری پیرس به تحلیل معنای ضمنی آن‏ها پرداخته شده و با ذکر نمونه برای هر یک در مفهوم صریحشان در نظام نشانه ای پزشکی، هم‏چنین ضمن ارائه‌ نمونه‌هایی برای کاربرد مفهوم ضمنی این واژه‏ها و اصطلاحات در زبان فارسی، مشخص شد که هر یک از این نماد‌ها به هنگام انتقال به نظام نشانه ای زبان فارسی از رفتار تازه‌ای برخوردار می‌شوند. بیشترین میزان استفاده از واژه‌ها و اصطلاحات پزشکی، کاربرد اندام‏واژه‌ها در زبان فارسی محاوره ای می‌باشد و در این میان چند اندام‏واژه کاربرد گسترده‌تری نسبت به بقیه در اصطلاحات فارسی گفتاری دارند و اکثرا در معنای ضمنی خود به‏ کار می‌روند؛ مانند  اندام‏واژه "روده" در " یک روده راست تو شکمش نداره". به طور کلی این نتایج حاصل شد که واژه‌ها و اصطلاحات مذکور در ضرب المثل‏های زبان فارسی عموماً بصورت شمایل بازنمایی می‌شوند و در واقع استعاره محسوب می‌شوند و استعاره را می‌توان جزو نشانه شمایلی محسوب کرد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


منابع فارسی
افراشی، آزیتا (1379). نگاهی به مسألۀ نشانداری معنی­شناختی و پیشنهادی در طبقه­بندی آن در زبان فارسی. مجموعه مقالات دانشگاه علامه طباطبایی، شمارۀ 98: 854-821.
پیرس، چالرز سندرس (1381). «منطق به مثابۀ نشانه­شناسی: نظریۀ نشانه­ها». ترجمۀ فرزان سجودی. زیباشناخت، شمارۀ : 64-51.
روبینز، رابرت هنری (1387). تاریخ مختصر زبانشناسی. ترجمۀ علی­محمد حق­شناس. تهران: کتاب ماد. سجودی، فرزان، نشانه­شناسی کاربردی. ویرایش دوم. تهران: نشر علم
سجودی، فرزان (1388). نشانه­شناسی نظریه و عمل. تهران: نشر علم
شعیری، حمیدرضا (1386). بارت: از ساختگرایی تا آستانۀ واسازی. مجموعه مقالات هم­اندیشی­های بارت و دریدا، ناشر: فرهنگستان هنر
شعیری، حمیدرضا (1395). نشانه معناشناسی ادبیات. تهران: دانشگاه تربیت مدرس
صفوی، کورش (1390). از زبان­شناسی به ادبیات. جلد دوم : شعر. تهران: همشهری
صفوی، کورش (1393). آشنایی با نشانه­شناسی ادبیات. تهران: علمی
کالر، جاناتان (1379). فردینان دو سوسور. ترجمۀ کورش صفوی. تهران: هرمس
گل­محمدزاده، داریوش (1385). نشانه­شناسی رنگ­واژه­های زبان فارسی. پایان­نامۀ کارشناسی­ارشد زبان­شناسی همگانی، دانشکده ادبیات فارسی و زبان­های خارجی، دانشگاه علامه طباطبائی: تهران
 
References
Barthes, R. (1964). Elements of Semiology. (Annette Lavers and Colin Smith trans.). London: Jonathan Cape.
Chandler, D. (2002). Semiotics: The Basics. London: Routledge.
Clarke, D. S (1987). Principles of Semiotic. London: Routledge and Kegan Paul.
Jacobson, R. (1978). Six Lectures on Sound and Meaning. Cambridge, Mass:  arvard University Press.
Lakoff, G. & Johnson, M. (1980). Metaphors We Live by. Chicago: University of Chicago Press.
Morris, C. W. (1938). Foundations of the Theory of Signs. Chicago: University of Chicago Press.
Peirce, C.S. (1958). Collected Papers of Charles Sanders Peirce. Vols. 1-6, C. Hartshorne, & P. Weiss (Eds.), Vols. 7-8, A.W. Burks (Ed.), Cambridge, MA: Harvard University Press, pp. 1931-1935.